Hovhannes Tumanyan’ın Hayatı, Eserleri ve Edebi Kişiliği

HOVHANNES TUMANYAN’ın

Hayatı, Eserleri ve Edebi Kişiliği

Yıldız Deveci Bozkuş

Bu çalışmanın öncelikli amaçlarından biri, Türk ve Ermeni

toplumlarının Türk-Ermeni ilişkilerine dair 1915 merkezli algısını,

Ermeni edebiyatının bazı önemli çalışmalarının Türkçe’ye

kazandırılması aracılığıyla bir nebze değiştirmektir. Böylelikle, iki

toplum arasında kırgınlık, anlaşmazlık, uyuşmazlık ve çatışmanın

ötesinde ortak kültür, tarih ve edebi bir geçmişin de var olduğuna

dikkat çekilmesi hedeflenmektedir. Nitekim araştırmacıların bu

çalışmayı okuduktan sonra kültürel bağlamda ve masal, şiir, hikâye,

fabl vb. edebi türler çerçevesinde iki toplumun algılarının, dünyaya

bakışlarının ve hayat tarzlarının birbirine ne kadar benzediğinin

farkına varması, bu çalışmanın amacına ulaştığı anlamına gelecektir.

Ermeni edebiyatının en mümtaz şair ve yazarlarından biri olan ve

Ermenistan’ın ulusal şairlerinden biri olarak kabul edilen Hovhannes

Tumanyan (1869-1923), eserleriyle bu coğrafyada yaşayan

insanların hayat tarzlarının ortak yönlerini gözler önüne sermek

konusunda önde gelen isimlerden biri olmuştur. Bu çalışmanın bir

diğer amacı da, Tumanyan konusunda edebi/akademik çevrelerde

bir farkındalık yaratarak, ileride, yazarın bu çalışmada listelenen

eserlerinin çoğunun Türkçe’ye kazandırılması veya üniversitelerin

ilgili birimlerinde çalışılmasına öncülük etmesidir. Ayrıca, bu çalışma

farklı dini, etnik, kültürel veya coğrafi yapılar söz konusu olsa da,

toplumların bir bakıma ortak bir hafıza veya edebi bir kimliğe sahip

olduklarını göstermeye de çalışacaktır.