Mesnevi'den Seçmeler

Çeviren ve Hazırlayan

HICABI KIRLANGIÇ

Bütün zamanların en tanınmış eserlerinden biri olan Mesnevi, aynı

zamanda dünyada en çok ilgi gören kitaplardan biridir. Eserin özgün

dilinde yüzlerce basımının ve onlarca dile çevirisinin yapılmış olması bu

ilginin göstergelerindendir. Bununla birlikte Mesnevi gerçekten ne kadar

okunmaktadır, sorusuna rahat bir cevap vermek kolay değildir. Bu soruyu

cevaplamak için Mesnevi okumalarının nitelik bakımından irdelenmesi gerekir.

Mesnevi okumalarının niteliğini yükseltmek için farklı okuma biçimlerinin

denenmesi, farklı okuma biçimleri için de farklı sunum ve basımların

yapılması gereklidir. Bu noktada Mesnevi’den yapılan seçmeler kolaylaştırıcı

bir işlev görebilir. Yapılacak seçkilerin çeşitliliği bu işlevi güçlendirecektir.

Elinizdeki çalışmada bildik seçkilerden farklı bir yön bulunduğunu

söyleyebiliriz. Bu seçkide Mesnevi’den seçilen dizelerin Mevlâna’nın düşünce

dünyasını yansıtacak nitelikte olduğu fark edilecektir. Bu çalışmada,

genellikle yapıldığı gibi, Mesnevi hikâyelerine yer verilmemiş, bunun yerine,

bu hikâyelerden Mevlâna’ca yapılmış çıkarımları barındıran kısımlar

seçilmiştir. Dolayısıyla bu seçki, Mevlâna’nın düşünce dünyasını tanımada

önemli bir imkân sunmaktadır.

Bedenler testidir ağzı kapalı

Her testide ne var ona bakmalı

Bengisu dolu o beden testisi

Bu beden testisiyse ölüm zehri

Sen içeriğine bakarsan şahsın

Kabına baktın mı yolunu şaştın

Sözü de şu beden gibi bil tıpkı

İçindeki can gibi say manayı

Beden gözü daima beden görür

Can gözüyse hüner dolu can görür

Mesnevi’nin sözleri de böyledir

Dışı saptırır, içi yol gösterir

(Mesnevi, 6. Defter, 650-655. beyitler)